Duurzaam lezen

By Sweat and be fit on 29 januari 2021 • ( 0 )

Op mijn website kom je regelmatig recensies van boeken tegen. Er waren in 2010 ongeveer 130 miljoen boektitels wereldwijd en naar schatting komen er zo’n 230 duizend per jaar bij. Van sommige boeken worden er maar een paar verkocht, van sommige héél veel. De boeken van Shakespeare zijn wereldwijd tussen de twee en vierenhalf miljard keer over de toonbank gegaan. Dat zijn dus ook heel veel bomen. Ongeveer één zevende van de omgekapte bomen is voor de papierindustrie, dus onder andere voor boeken. Tel hierbij de giftige inkt, schadelijke bindlijm en verwerkte plastics in de kaft en je kunt concluderen dat een papierenboek niet zo heel erg duurzaam is. Een alternatief zou een e-reader kunnen zijn, maar is dat zo?

Een boek van papier
In principe is hout een prima grondstof, zolang het niet uit het oerbos komt. Dus let bij een nieuw papier boek op de aanwezigheid van FSC en PEFC keurmerken. In Nederland wordt ongeveer 80% van al het papier en karton hergebruikt. Maar het hergebruiken kost net zoveel energie als het produceren van nieuw papier. Er is echter geen nieuwe boom voor nodig en het bespaard ongeveer 10 tot 15 liter water per kilo papier. Omdat er houtvezels maar zeven keer gerecycled kunnen worden, blijft er wel altijd nieuw hout nodig.

Een keurmerk zegt echter niet alles. Zo kan FSC-gecertificeerde papierpulp uit Chili in Spanje tot papier werd gemaakt, vervolgens gedrukt worden in Amersfoort en ingebonden in Groningen. Ook worden er jaarlijks zes miljoen boeken door de papierversnipperaar gehaald, omdat in bulk drukken vaak goedkoper is, maar opslag weer relatief duur. De inkten die in drukwerk gebruikt worden zijn vaak giftig en verkregen uit aardolie. Gelukkig komen er steeds meer inkten op basis van plantaardige oliën.

Digitaal boek
Voor digitaal boek hoeft geen boom gekapt te worden, het kost geen liters water en schadelijke inkt is ook al niet nodig. Echter een e-reader moet ook geproduceerd worden. De buitenkant is vaak van plastic en de binnenkant zit vol met elektronica waar schaarse metalen die vaak uit landen komen waar milieu en mensenrechten niet op het prioriteitenlijstje staat. Bovendien is er heel veel elektriciteit nodig. Meestal niet om het boek te lezen, al moet je de e-reader ook opladen. Maar zolang je het boek niet op je tablet op laptop leest, valt dit mee. Maar er is heel veel elektriciteit nodig voor het opslaan van het boek en al het dataverkeer. Door de energie en grondstoffen die de e-reader verbruikt zou de e-reader pas minder impact op het milieu hebben dan het papieren boek vanaf 30 tot 70 boeken. Bovendien verouderd techniek zeer snel en gaan e-readers relatief kort mee.

Een boek van papier versus digitaal
Het ligt er heel erg aan hoeveel boeken je leest en wat voor lezer je bent of een boek van papier of een digitaal boek duurzamer is. Voor een e-reader moet je wel een echte boekwurm zijn. Ben je dat niet en lees je alleen op vakantie boeken, leen dan een keer een e-reader van iemand en wordt samen een boekenwurm. De wereld staat in de boekenindustrie gelukkig niet stil en er wordt volop geëxperimenteerd met alternatief papier. Niet op basis van hout, maar van olifantenpoep, tomatenstengels of steen. Samen met plantaardige inkten zijn dat stappen in de goede richting.

Milieubewust lezen
Behalve dat vooral andere er voor zorgen dat jouw boeken milieuvriendelijker geproduceerd worden, kun je ook zelf een duurzamere lezer worden.

Bibliotheek
Je kunt natuurlijk lid worden van een bibliotheek en zo voor een klein bedrag veel boeken lezen. Een nadeel is dat ze soms net niet dat ene boek hebben en het assortiment vaak beperkt is. Je kunt ook samen met een groep vrienden een eigen ‘van vrienden voor vrienden bibliotheek‘ starten. Je maakt een lijst van alle boeken in jouw boekenkast en deelt deze met jouw vrienden. Als al jouw vrienden dat doen, weet je waar je welk boek kunt lenen. De kans dat er pareltjes tussen staan die bij jou passen is groot. Het zijn immers niet voor niets jouw vrienden, waarschijnlijk deel je op verschillende vlakken interesses.

Leesclub
Begin samen met een aantal mensen een leesclub. Koop één keer per maand een gezamenlijk boek. Vaker of minder vaak, kan natuurlijk ook. Geef het boek na het lezen door aan een ander lid van de leesclub. En maak er vervolgens een leuke middag of avond van om samen over het boek te praten en te beslissen wat de volgende aankoop wordt.

Geef een boek een tweede leven
Ben je op zoek naar een boek, kijk dan eens wat vaker bij de kringloopwinkel of koop deze op fietsafstand bij iemand van een verkoopsite. Ook staan er steeds meer kleine bibliotheekjes langs de weg. Hier kun je gratis een boek meenemen of jouw boek een tweede leven geven. Dit tweede leven kunnen ze natuurlijk ook krijgen als je ze naar de kringloopwinkel brengt of weggeeft aan een andere lezer.

Ikzelf ben verslaaft aan boeken. Ze zijn een bron van inspiratie en kennis. Alle boeken waar ik een recensie over schrijf zullen een plek krijgen in mijn boekenkast en zijn te leen voor vrienden. Raakt mijn boekenkast te vol of gaat het boek om een andere reden weg, dan geef ik hem een tweede leven.